چگونه بیشتر یاد بگیریم؟!

بسم الله الرحمن الرحیم

چند روز پیش کلاسی 4 ساعته در مورد نوآوری برگزار کردیم که نسبتا هم جذاب بود و شرکت­ کنندگان با رضایت جلسه را ترک کردند. اما در کنار رضایت کلی، پس از جلسه بازخوردهای متناقضی میدادند!

بعضی از کند بودن روند جلسه کمی انتقاد داشتند و بعضی از تند بودن آن! بعضی میگفتند گوینده مطالب را قدری کش داده و میتوانسته در 2 ساعت نیز همین مفاهیم را بگوید؛ بعضی دیگر میگفتند گوینده خیلی سریع از روی عناوین و سرفصلها رد میشده و آنها فرصت هضم مطلب را نداشته­ اند.

نظر کلی من این است که بدلیل تنوع حاضرین و عدم آشنایی کامل مدرس با میزان دانش هر کدام، قسمتهایی از کلاس احتمالا برای عده­ ای کند بوده. اما معتقدم قسمتهای زیادی هم به دلیل ضیق وقت با سرعتی بیش از حد مجاز گفته شده! 

پس از جلسه سوالی در ذهن من شکل گرفت که میخواهم کارگاه بعدی را در مورد آن برگزار کنیم: سرعت مطلوب در جلسات آموزشی چقدر است و چگونه می­توانیم بیشترین بهره را از این جلسات ببریم؟

به نظرم اکثر ما آگاهانه در جلسات آموزشی شرکت نمی­کنیم و متوجه نیستیم که فقط نیامده­ ایم که هرچه سریعتر ته حرف مدرس را بفهمیم! بلکه می­خواهیم «یادگیری» برای ما حاصل شود و رفتارمان تغییر کند. موضوع همان مسأله همیشگی آموزش است: اثربخشی آموزش.

یادداشتم را با همان سوال تمام می­کنم و خوشحال میشوم شما هم در یافتن پاسخ به من کمک کنید: برای یادگیری بیشتر در جلسات آموزشی، چه باید کنیم؟ چگونه باید گوش کنیم؟ و همراه صحبت مدرس، در ذهن خود باید بدنبال چه باشیم؟

جذابیتهای پنهان تصمیم گیری

چند روز پیش به بهانه ­ای در خدمت یکی از اساتید مشهور کشور بودیم که اتفاقا کسب ­و کار high tec بزرگی هم دارند؛ سخن از مشکلات و ضعف ­های شرکت­های دانش بنیان سر می­­ دادیم. ایشان گفتند یکی از دام­های شرکتهای فناوری پیشرفته این است که technology is sexy!. یعنی کسب فناوری پیشرفته برای افراد فنی جذابیت زیادی دارد به نحوی که گاهی آنها را از اهداف اصلی کسب­ و کار و توجه به مشتری و بازار دور می­کند؛ و در نتیجه موجب عدم بقای شرکتهای دانش بنیان می­شود. احتمالا دوستانی که با دانشمندان و نخبگان علمی سر و کار داشته ­اند کم و بیش به این مسأله صحه می­گذارند. نکته ­ای که در این یادداشت قصد دارم اضافه کنم این است که در جمله بالا  فقط فناوری قرار نمی ­گیرد. گرچه برای فناوری ­دوستان، فناوری زیور فریبنده است، برای مدیران غیر فنی دام ­های بسیار دیگر وجود دارد که حتی بیش از فناوری فریبنده هستند. به شخصه شرکتی دانش ­بنیان و پیشرو دیده­ ام که به دلیل موج به راه افتاده در مورد اهمیت نوآوری در دنیای کسب ­و کار امروز، اسیر ایده پردازی­ های پیاپی و برداشتن چند هندوانه با یک دست شده بدون اینکه هیچکدام را بتواند به سرانجام برساند. یعنی فراموش کرده که نوآوری فقط خلاقیت ­های مداوم نیست. بلکه تبدیل ایده به محصول و تجاری ­سازی آن نیز هست تا ازین طریق و با دریافت بازخورد بازار بتوان به نوآوری­ های بعدی دست یافت.

تجربه به بنده نشان داده که در جمله استاد بجای فناوری می­توان نوآوری، ایده ­های نو، شهرت، همکاری با فرد یا شرکتی خاص، لذت همپا شدن با شرکتهای بزرگ، بکارگیری ابزارهای نوین مدیریتی و موارد بسیار دیگری را قرار داد. اگر مدیری اصولی صحت سنجی شده برای تصمیم­ گیری خود نداشته باشد، هر از چند گاهی فریب انجام ایده ­ای نو و جذاب یا همکاری با یک شرکت بزرگ یا مواردی اینچنین را می­خورد و گاهی فراموش می­کند اصلا چرا به این اقدام دست زده؟ آیا برای بقا یا رشد سازمانش بوده یا به سبب هوا و هوس انجام کاری نو، شهرت یا شراکت با شرکتی معتبر؟ البته واضح است که بخودی خود، کارهای ذکر شده بد نیستند و به همین دلیل هم برای مدیران کاملا توجیه­ پذیر هستند ولی اگر بدون راهبرد و توجه به اهداف اصلی شرکت انجام شوند، می­توانند موجب اضمحلال سازمان شوند.

اگر سعی کنیم بر اساس راهبردها و اهداف سازمان برای تصمیم­ گیری خود اصولی تعیین کنیم که صحت ­سنجی و تصدیق شده باشند، می­توانیم به تدریج خود را عادت دهیم که بصورت ناخودآگاه تصمیم ­گیری ­های مهم را در جهت منافع بلندمدت سازمان اتخاذ کنیم و کمتر نگران انحراف باشیم.

شاه دزد؛ استراتژی در اقیانوس قرمز

مدتی است که توسعه برنامک تلفن همراه پست الکترونیکی النون (elenoon.ir) شروع شده است. به منظور توسعه برنامکی زیبا و کارامد، تیم توسعه برنامک مدتی مشغول بنچمارک نمونه­‌های مشابه خارجی شدند. در جریان این بنچمارک، علاوه بر برنامکهای سرویس دهنده­ های مشهور مانند جیمیل و یاهو، برنامک ­هایی که توسط شرکتهای کوچکتر برای اتصال به سرویسهایی نظیر جیمیل، یاهو، النون و ... توسعه داده شده بودند نیز بررسی شدند.

در بنچمارک­ها، تقریبا بهترین برنامک ایمیل اندرویدی که بتوان بر روی آن حساب­های ایمیل خود را تنظیم نمود، برنامکی تعیین شد به نام Mailwise. چرا که این برنامک علاوه بر دارای بودن ویژگی‌هایی نظیر: کارایی، تجربه کاربری، سرعت همگام شدن، زیبایی و انیمیشن­ های جذاب قابلیت‌های جذابی داشت که برنامک­های مشابه از آن برخوردار نبودند. به عنوان مثالmail wise به نحو بسیار خوبی پیامها را به صورت محاوره­ ای نشان می­دهد. و نقطه قوت خود را نمایش ایمیل­ها بصورتی کاملا ساده، مرتب و دسته­‌بندی شده معرفی می­کند:

 “An innovative approach to tackling the complex and disorganized experience of emailing via the mobile phone.”

در اپ استور گوگل(Google Play)، برنامک mail wise تا کنون بیش از 100 هزار بار دانلود شده و از حدود 11 هزار نفری که به آن رأی داده­اند، نمره­ای برابر 4.5 از 5 اخذ کرده است. این آمار برای برنامه­ای که مدت زیادی از انتشار آن نمی­گذرد آمار بسیار خوبی است.

نکته­ ای که در مورد این برنامک می­تواند برای ما قابل تأمل باشد این است که این برنامک محصول یک شرکت کوچک اسرائیلی به نام syntomo است که حدود 3 سال از عمرآن می­گذرد. این شرکت در حال حاضر تنها همین یک محصول را عرضه کرده و تمرکز خود را بر آن گذاشته و ظاهرا بسیار هم موفق بوده است.

مؤسس این شرکت Shay Geva و Hanoch Levy هستند. Shay جوان که هم­ اکنون مدیرعامل شرکت است، تجربه خوبی از 3 سال فعالیت در یک واحد پیشرو فناوری در نیروهای نظامی اسرائیل (IDF) کسب کرده است. مؤسس دیگر یعنی Hanoch استاد علوم کامپیوتر دانشگاه تل آویو است. مدیر تحقیق و توسعه شرکت نیز Amitay Svetlit است که یک مدیر پروژه­های IT قوی محسوب می­‌شود و البته او  نیز 5 سال بطور رسمی در واحد پیشرو فناوری نیروهای نظامی اسرائیل فعالیت داشته است.

به نظر می‌رسد کشوری مانند اسرائیل که در برخی حوز‌ه‌­های IT پیشرو است، سعی کرده در حوزه­ های دیگر نیز به نحوی روزنه‌­هایی بیابد و با کار تخصصی در حوزه­ای کوچک و ارائه سرویسی بسیار با کیفیت (حتی با کیفیت­تر از محصولات غول­هایی مانند جیمیل و یاهو) جای خود را در حوزه ­هایی که حرفی برای گفتن ندارد نیز پیدا کند. گرچه اسرائیل سرویس ایمیل مطرحی ندارد و شاید برای او رقابت در این حوزه بسیار دشوار باشد، ولی با ارائه یک برنامک ساده ولی با کیفیت تلفن همراه حتی می‌­تواند به اطلاعات ایمیلهای یاهو و جیمیل کاربران نیز دسترسی پیدا کند! این راهبردی قابل تأمل برای ما است.

البته خود Mailwise ادعا کرده که هیچ اطلاعاتی از کاربران سرقت نمیکند! ادعای شرکت در وبسایت آن بصورت زیر آمده:

MailWise is totally secure. It is an Android mail client, with no server side so your emails are not sent anywhere.

​

آیا یک مسلمان می‌تواند کاری فرهنگی در سطح جهانی کند؟

نایف المطوع کارآفرین مسلمانی است که نشان داده می‌تواند. مطوع پس از اینکه تأثیر شخصیت‌های کومیکی مانند بتمن و سوپر من و شباهت داستان آنها را با داستان پیامبران الهی می‌بیند، تصمیم به خلق شخصیتهایی کارتونی می‌گیرد که الگویی برای کودکان مسلمان باشند و تصور جهانی نسبت به مسلمانان را نیز تغییر دهد. بدین ترتیب با الهام از صفات ذکر شده برای خداوند در قرآن، 99 (THE 99) شخصیت فوق‌قهرمان(Superhero) خلق می‌کند که هر کدام حاوی یکی از صفات خداوند هستند.

به عنوان مثال یکی زور زیادی دارد، یکی همه چیز می‌بیند، یکی همه چیز می‌داند و ... . به گفته مطوع، این خصوصیات مورد تأیید تمام انسانها با هر دین و مذهبی هستند. مثلا صداقت و همکاری را ملحدان نیز ارج می‌نهند. به همین دلیل زبانی جهانی به شمار می‌آیند برای انتقال ارزشهای اصلی اسلامی.

داستان شکل‌گیری این 99 شخصیت بسیار جالب است و باز می‌گردد به سال 1258 میلادی که مغول‌ها بغداد را تسخیر و تخریب می‌کنند و تمام کتابهای کتابخانه بیت‌الحکیم آن‌ را به رودخانه می‌ریزند. به نحوی که بدلیل جوهر کتابها، رنگ آب رودخانه تغییر می‌کند. کتابدارها که از قبل می‌دانند چنین اتفاقی می‌افتد، 99 سنگ جادویی با فرمول شیمیایی خاصی می‌سازند تا تمام دانش موجود در کتابها را جذب آن‌ها کنند. پس از به آب ریخته شدن کتابها، کتابدارها 99 سنگ را یک‌به‌یک در آب می‌زنند و هر یک خاصیتی جادویی پیدا میکنند. در طی زمان این 99 سنگ در نقاط مختلف جهان پخش می‌شوند. حال سال 2010 هستیم و هر سنگ در یک کشور و در اختیار یک فرد است که به او قدرتی جادویی داده است. بدین ترتیب کشورها و فرهنگهای مختلف جهان از غرب تا شرق درگیر در ماجرا هستند و اتفاقا یکی از شخصیتها به نام جلیل ایرانی است.

هر فرد از این 99 نفر که پس از بدست آوردن یکی از سنگها قدرتی کسب می‌کند ابتدا از آن برای منافع شخصی سوء استفاده می‌نماید. ولی وقتی که چنین می‌کند، شخصیت بد داستان(روگال که تمثیلی است از بن‌لادن) از آن فرد برای منافع خود استفاده می‌نماید و در واقع آن قهرمان بازیچه می‌شود. ازین رو هر قهرمان پس از مدتی می‌فهمد که باید از قدرت خود در جهت خیر بهره برد...

از همان ابتدای کار، مطوع می‌گوید که این مجموعه قرار است طراز اول و در حد سوپرمن باشد وگرنه ارزش وقت من و پول سرمایه‌گذاران را ندارد. به همین سبب در اجرای کار، بهترین‌های هالیوود را که در خلق آثار مشهوری همچون Spiderman, iron man , X man, Ben 10 & star wars مشارکت داشته‌اند، بکار می‌گیرد. در توسعه کار نیز با شرکتهای حرفه‌ای کار می‌کند و نتیجه تولید یک کار حرفه‌ای و مورد پسند مخاطب جهانی می‌شود.

99 تا(THE 99) به چندین زبان دنیا شامل انگلیسی، عربی، چینی، ترکی، اندونزیایی، هندی، اردو و ... ترجمه شده است. شهرت این مجموعه به حدی می‌رسد که چندی پیش فوربس 99 تا را جزو 20 جریان فراگیر جهانی معرفی می‌کند و باراک اوباما هم اخیرا آن را به‌ عنوان یکی از نوآورانه‌ترین کارهایی برمی‌شمارد که تا کنون دیده است. پس از موفقیت کتابهای کومیک آن، چندین انیمیشن هم از آن ساخته شده است و اخیرا بازی‌های مرتبط به این شخصیت‌ها نیز به بازار آمده. درست همانند سیری که امثال بتمن و سوپرمن طی کرده‌اند.

نایف المطوع یک روانشناس بالینی و کارآفرین ساکن آمریکا است که مرکز مطالعات راهبردی اسلامی طی 5 سال متوالی 2009 تا 2013 او را به عنوان یکی از 500 مسلمان تأثیرگذار دنیا معرفی کرده است. بدلیل کارهایش جوایز بسیاری گرفته است. می‌گوید که از تصویر خشن مسلمانان در دنیا و حتی تصویر خشنی که خود از خود دارند بسیار متأسف است و مجموعه 99 تا را تلاشی می‌داند برای تغییر این تصویر؛ تلاشی برای انتقال ارزشهای جهانی اسلام به همه مردم. او از «افراطیون» مسلمان علناً انتقاد می‌کند و آن‌ها را افرادی می‌داند که از دین و نام خدا سوءاستفاده می‌کنند. شاید به دلیل همین مواضع، مفتی اعظم عربستان، شیخ عبدالعزیز، مجموعه 99 تا را کار شیطان و حرام اعلام کرده است.

المطوع با آمریکا و غرب سر ناسازگاری ندارد و در واقع یک «آمریکایی» مسلمان است. او 99 تا را شخصیتهایی می‌داند «در کنار» سوپرمن و سایر فوق‌قهرمانان آمریکایی. با این احوال، راه او، ایده او، تلاش او و نحوه تولید و گسترش محصول جذاب جهانی او می‌تواند الگویی باشد برای جوانان حزب‌اللهی ما که در جبه فرهنگی انقلاب جهاد می‌کنند.

ارائه او در تد در مورد داستان شکل‌گیری 99 تا را می‌توانید در  اینجا مشاهده نمایید.